متادون یک شبه افیونى (اپیوئید) مصنوعى است، یعنى از مواد شیمیایى در آزمایشگاه به دست مى آید. سایر شبه افیونى‌ها یا طبیعى هستند مثل مرفین و کدئین که از بوته خشخاش طبیعی به دست می آیند و یا شبه‌افیونیهاى نیمه‌مصنوعى هستند مانند هروئین، که مرفینى است که به طریقه شیمیایى ساخته شده است.احساساتی که متادون در فرد ایجاد میکند:برخى از افرادى که درمان با متادون را شروع مى‌کنند،سرخوشى و آرامشى را احساس مى‌کنند که در میان تمامى داروهاى شبه افیونى مشترک است.با ادامه درمان و رسیدن به یک دوز ثابت، تحمل به این اثرات ایجاد مى‌شود. کسانى که در حال درمان با متادون هستند، غالباً احساس خویش را از استعمال متادون، “طبیعى” عنوان مى‌کنند.درمان با متادون بر تفکر آنها تاثیرى ندارد، مى توانند کار کنند، به مدرسه بروند و یا از خانواده مراقبت کنند. متادون همچنین از تاثیر نشئه آور هروئین و سایر شبه افیونیها ممانعت مى‌کند و بدین ترتیب اثر این داروها را کاهش مى‌دهد.

درمان با دوز نگهدارنده متادون از بروز علائم ترک تریاک جلوگیرى کرده و خواسته فرد را نسبت به آن کاهش داده و یا از بین مى‌برد.بیشتر کسانى که متادون برای‌شان تجویز مى‌شود، براى وابستگى به  مواد افیونى ها تحت درمان قرار گرفته اند که اغلب این افراد کسانى هستند که به داروهاى غیرقانونى مثل تریاک و هروئین و یا داروهاى تجویز شده توسط پزشک نظیر کدئین وابستگى پیدا کرده‌اند.همچنین متادون براى کسانى که به طور مرتب از مواد شبه افیونى به طو رتزریقی استفاده مى‌کنند و آلوده به ویروس HIV ایدز  یا هپاتیت C هستند، تجویز مى‌شود تا به ادامه روند ترک در این افراد کمک کند و خطر انتشار عفونت را از طریق استفاده از سوزن مشترک کاهش دهد.استفاده از دوز نگهدارنده متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد معتاد نمى شود، بلکه به عنوان جزئی از  فرآیند درمان معتادان  به مواد افیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.افراد معتاد به موادی مانند هروئین باید متادون را به طور منظم دریافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگیرى شود.متادون گاه در تسکین درد افراد مبتلا به درد شدید مزمن یا درد همراه با بیمارى هاى علاج ناپذیرى که منجر به مرگ مى شوند، به کار مى رود.