مواداعتیاد آورموادی هستند که از ترکیبات موادشیمیایی ویا مواد طبیعی بدست می‌آیند و درصورتمصرف موجب وابستگی فردبه آن ماده می شوند.این مواد پس ازمصرف موجب تغییرخلق یا رفتا درفردمصرف کننده شده و به شکل های مختلفی از جمله خوردن،تزریق ویا دودمصرف می شوند.دسته‌بندیمواداعتیاد آوریا درگویش عام،مواد مخدر،به روشهای متعددی صورت می‌گیرد.درعلم پزشکی وداروشناسی،یک ماده اعتیادآور می‌تواند براساس ساختار شیمیایی که دارد و یا بر اساس تأثیرات،عوارض و شرایطی که در اثر مصرف ایجاد می‌کند طبقه‌بندی گردد.مواداعتیاد آور به صورت طبیعی ویاشیمیایی به وجودمی‌آیند. بعضی ازاین مواد خواصدارویی داشته و در پزشکی برای درمان بسیاری ازبیماری‌ها ازجمله برای ترک اعتیاد موادمخدر،بیماری‌های اعصابو روان،تسکین درد و … استفاده می‌شوند.درهر صورت این مواد چه جنبه پزشکی داشته باشند و چه غیرپزشکی،اعتیاد آور هستند.
سوء مصرف هر ماده‌ای باعث تغییرحالت در فردمی‌شود.ملاک برای تشخیص این که ماده‌ای موردسوء‌مصرف قرارگرفته یا نه،به میزان مصرف نیست،بلکه میزان اثری است که این سوء مصرف روی فرد و زندگیاجتماعی اوباقی می‌گذارد.نیاز به مصرف مواد روان‌گردان گوناگونی که فرد به آن وابسته است رانمی‌توانساده‌انگارانه،نادیده گرفت.گاهی و درموردبرخی از مواداعتیادآورمانند:هرویین، آمفتامین وغیره،شدتاین نیازبه حدی است که نه تنها فردممکن است مرتکب انواع جرایم شود، بلکه جانش نیز درخطر قرار می‌گیرد.تعریف سوء استفاده ازمواد بر اساس مقدار و میزان ماده مصرف شده مشکل است.باید توجه کرد،که فردبهواسطه مصرف این ماده چقدر در زندگی دچارمشکل شده است. چنان‌چه به واسطه استفاده ازاین مواد اختلالی
در تحصیل،شغل یا ارتباطات بین‌فردی به‌وجود آید،آنگاه فرد دچارسوء مصرف مواد شده است. بنابراین سوءاستفادهاز مواد الگوی غیر انطباقی مصرف مواد است که موجب ناراحتی یا تخریب قابل ملاحظه بالینی شده وبایک یا چند علامت ازعلایم زیر تظاهر می‌کند:مصرف مکرر مواد که منجر به ناتوانی در برآوردن تعهدات مربوط به نقش فرد درمحل کار، مدرسه یا خانه شود.مصرف مکرر مواد در موقعیت‌هایی که در آنها مصرف ماده از نظر فیزیکی خطرناک است.مشکلات قانونی مکرر مربوط به مواد .مصرف مداوم مواد با وجود مشکلات پایدار یا عود کننده اجتماعی یا بین‌فردی که ناشی از تأثیرات ماده بوده یابر اثر آن تشدید شده‌اند.
وابستگی به مواد افیونی سیری تدریجی ومزمن دارد:
*مرحله اول:تجربه ماده مخدر است که به‌دنبال کنجکاوی واصرار دوستان صورت می‌گیرد.
*مرحله دوم:مصرف تفریحی و تفننی است.از آن‌جا،مصرف اولیه مواد اغلب با احساس لذت و یا رهایی از رنج همراه
است،لذا به‌عنوان یک تجربه خوشایندتکرارمی‌شود.
*مرحله سوم:مرحله سوء مصرف است. در این مرحله مصرف مواد و رفتار مواد جویانه فرد بر یک یا چند بخش از زندگیفردتأثیر نامطلوب می‌گذارد.
*مرحله چهارم:وابستگی به مواد است،مرحله ای که فردبه علت پیدایش حالت تحمل،هر چند وقت یک بار مقدار
مصرف ماده را بالا می‌برد و در صورت کاهش ویا قطع مصرف ماده دچار علایم ترک میشود.
انواع موادمخدر و لزوم شناخت هر کدام ازآنها برای مقابله با تاثیرات شان امری ضروریست نحوهجلوگیری از افتادن دردام مواد مخدرآنهم درجامعه ای که مواد مخدر درآن به وفور دردسترس استیکی ازهنرهای زندگی مدرن محسوب میشود .آسیبهایی که مواد مخدربه انسان وارد می کنند بهدو گروه کلی تقسیم می شوند روانی و جسمی مشاوره روانشناسی برای مقابله با تاثیرات روانیاین مواد و درمانهای طبی برای درمان اثرات جسمی لازم و ضروری ست اگر ناخواسته دردام اعتیادبه موادمخدر افتاده اید واکنون تصمیم به ترک مواد مخدر گرفته ایدقبل ازهرچیز لازم است از دستهبندی و انواع مواد مخدرآگاهی پیدا کنید زیرا هر کدام از انواع مواد مخدر اثرات متفاوتی بر روی ساختاربدن دارندکه بعضی از آنها جسمی و بعضی روانی ست بدیهی است که هرکدام ازاین تاثیرات منفیباید بصورت جداگانه مورد بررسی و درمان قرار گیرد انجام مشاوره روانی برای درمان آسیب های روحیو درمان های طبی برای درمان آسیب های جسمی هر دو می بایست به صورت همزمان انجام پذیرد.
موادمخدربه سه گروه کلی مواد مخدر سستی زا،موادمخدرتوهم زا ،مواد مخدر نیرو زا تقسیممی شوند موادسستی زا بر روی سلسله اعصاب ذهنی و جسمی اثرگذاشته و حالتی از رخوت رادرشخص پدید می آورند،دسته دیگر از انواع مواد مخدر باعث به وجود آمدن اوهام حسی و بصری درشخص می شونداین مواد را هالوسینوژن نیزمی گویند دسته سوم ازانواع مواد مخدر موادی هستندکه با تاثیر گذاری بر روی سلسله اعصاب و روان شخص باعث افزایش عملکرد ذهنی و جسمی شدهو حالتی از هیجان را درفرد ایجاد می کنندتمامی این سه گروه از انواع مواد مخدرخود به دو گروه موادطبیعی وموادمصنوعی تقسیم میشوندبا توجهبه تنوع و گستردگی که انواع مواد مخدر دارا هستندمشخص می شود که میتواندبه همان اندازه لطیفی متنوعاز روشهای درمانی نیز موجود باشد نکته ایکه باید درنظر داشت این است که آسیب اعتیاد اصولا یک آسیب روانی ست در واقع این عوامل روانیهستند که موجب ابتلاشخص به بیماری اعتیادمی شوندبنا براین لازم است در زمان اعتیادازمشاوره های روانشناسی بهره مند شد.
موادمخدرسستی زای طبیعی از انواع مواد مخدرشاخص دراین گروه موادی هستندکه ازاستحصال گیاه خشخاشبه دست می آیند ازجمله آنها می توان به تریاک ومورفین اشاره کرد.مواد مخدرسستی زای مصنوعیاز انواع مواد مخدرمعروف دراینگروه می توان به هروئین اشاره کرد.گروه موادتوهم زامواد مخدر توهم زای طبیعی از انواع موادمخدرمعروف دراین گروه میتوانبه حشیش،بنگ و گراس و ماریجوانااشاره کرد مواد کمترشناخته شده ای مانند چرس و مسکالین نیز در همین گروه قرارمیگیرند.مواد مخدر توهم زای مصنوعییک نوع از مواد مخدر شناخته شده دراین گروه عبارتست از ماده مخدر ال اس دی.
عوارض مواد
انواع عوارض موادمخدر سستی زا
مغز:وابستگى(اعتياد)،بيخوابى هنگام شب،خواب الودگى در طى روز.
تغييرات شخصيتي
كاهش علائق و انگيزههاكاهش احساس مسئوليتكاهش توجه به تحصيل،شغل و خانواده افسردگى و بي قراري،پرخاشگري، اغماءبه دنبال مصرف زيادگوارش: تهوع و استفراغ،كاهش اسيد معده و اختلال درهضم غذا، كاهش فعاليت روده هاو يبوست مزمن،بياشتهايى و كاهش وزن، سوء تغذيه،خشكى دهان،اختلال دركبدپوست: خارش،تيره شدن رنگ پوست،تيرگى لبها،كهيربيضه و تخمدان:كاهش توان و ميل جنسي،بهم خوردن دوره هاى قاعدگى درزنانتضعيف دفاع بدن عليه بيماريها:بي حسى وعدمتعادل بدني،عفونت ريه،ايستتنفسى به دنبال مصرف زياد،انقباض مردمك چشم
