همانطور که گفته شد زمینه سازی بسیاری از رفتارهای غیر بهداشتی از سنین پایین و متاثر از فرهنگ خانواده شکل می گیرد. خانواده با انتخاب تفریحات مناسب و الگوهای رفتاری سالم میتواند آینده سالم فرزندان خود را تضمین کند؛ برای این منظور باید:

* برای حفاظت خود، خانواده و همه عزیزانمان، منزل و وسیله نقلیه خود را عاری از دخانیات کنیم.

* از مردم بخواهیم که در اطراف ما و عزیزانمان، سیگار و هیچ گونه مواد دخانی )اعم از پیپ، قلیان و …( مصرف نکنند.

* از عدم مصرف هر گونه مواد دخانی در مهد کودک و یا مدرسه و یا محل نگهداری فرزندانمان مطمئن شویم.

*رستوران ها، مکان های تفریحی و اماکن عمومی ای را انتخاب کنیم که عاری از دخانیات باشند.

* اگر با فرد سیگاری زندگی می کنیم که  مایل  به ترک آن نیست، از او  بخواهیم که خارج از فضای منزل سیگار مصرف کند. هر چند این کار، مشکل مواجهه با دود تحمیلی را از بین نمیبرد ولی خطر را به میزان زیادی کاهش میدهد.

* فردا برای ترک  سیگار دیر است!  همین  امروز با  مراجعه به  کلینیک های  مشاوره  ترک دخانیات، خود  و  خانواده مان را از عوارض مرگبار دخانیات حفظ کنیم.

* خدمات ترک سیگار توسط دانشگاه های علوم پزشکی در سراسر کشور ارائه می شوند. نشانی مرکز مشاوره ترک دخانیات را از نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی محل سکونت خود بپرسید.

* الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید و هرگز بر خلاف گفته خود عمل نکنید.

* به صحبت های فرزندانتان خوب گوش کنید.  با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب « ،» من این را نمیدانستم » و… آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.

* از قبل، خود را برای پاسخگویی به سؤالات کنجکاوانه فرزندانتان آماده کنید.

*ممکن است روزی از شما  بپرسند که آیا تاکنون سیگار  مصرف  کرد ه اید؟ این فرصت خوبی است که علت عدم مصرف خود را به زبان فرزندتان به آنها منتقل کنید یا اگر احیاناً قبلاً مصرف کرده اید، علت گرایش خود را به سیگار و سپس کنار گذاشتن آن را به ایشان بگویید و اینکه  حالا چرا می خواهید ایشان  اشتباه شما را تکرار نکنند. به یاد داشته باشید که نباید مسائل را بیش از اندازه تشریح کنید تا مبادا کنجکاوی آنها برانگیخته شود.

* با تقویت قدرت  اعتماد به نفس،  تصمیم گیری  و از بین  بردن افسردگی  و کمرویی  فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب زا مقاوم سازید.

* قوانین مناسب و سازنده مشخصی را در خانواده وضع و نظم لازم را برقرارکنید و برای سرپیچی از آن، تنبیهات مناسبی در نظر بگیرید و قاطعانه آنها را اجرا نمایید.

* سعی کنید در ساعات غذا خوردن، همه اعضای خانواده را دور هم جمع کنید.

* فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانی، نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف سیگار، آگاه کنید.

* از چگونگی دوستیابی و معاشرت فرزندان خود با دیگران آگاه باشید. با والدین دوستانشان ارتباط برقرار کنید. در صورتی که به منزل دوستشان رفتند، حتماً از حضور والدین ایشان در منزل مطمئن شوید و به حضور سایر اعضای خانواده اکتفا نکنید.

* به نحوه خرج کردن پول توسط فرزندانتان اهمیت بدهید.

* برای اوقات فراغت آنان برنامه ریزی کنید. همواره آنان را به مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب نمایید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.

*آنان را به رعایت اصول مذهبی و انجام فرائض دینی تشویق کنید.

* اگر می خواهید مانع پویایی و رشد جسم و روان فرزندانتان نشوید، از انتقاد غیرسازنده، تمسخر و شرمنده کردن آنان مخصوصاً در مقابل دیگران جداً بپرهیزید.

* فرزندانتان را به خاطر رفتارهای مثبت آنان تشویق کنید.

* در موقعیت های بحرانی، فشارها و تنش های روحی، راهنما و همراه فرزندان خود باشید.

* مسئولیت و تکلیفی به فرزندان خود بدهید که با توان آنان متناسب باشد.

* همواره در نظر داشته باشید که خانواده ها در زمینه پیشگیری از استعمال دخانیات، نقش بسیار مؤثری بر عهده دارند.

* به منظور پیشگیری از سیگاری شدن فرزندان، قدرت “نه” گفتن را در آنان تقویت کنید.

تهیه و تنظیم: روشنک شریف زاده شبکه بهداشت و درمان شهرستان شاهین شهر و میمه